Veel toeristen laten voormalig Joegoslavië tegenwoordig links liggen. Vroeger niet, vooral Istrië en Dalmatië waren populaire bestemmingen. Dat veranderde in de jaren negentig, toen het gebied in de Balkan dagelijks in het nieuws was vanwege de oorlogen die er werden gevoerd. Inmiddels zijn de gewapende conflicten al weer lang voorbij.
Ex-Joegoslavië kan wel wat inkomsten uit toerisme gebruiken. De verwoestingen van de oorlog zijn nog lang niet allemaal hersteld en de economische crisis is ook aan de Balkanstaten niet voorbij gegaan. Maar dat is niet de enige reden om naar de regio af te reizen. Het is er namelijk ook heel mooi, en de mensen zijn ongelooflijk vriendelijk. Daarom: vijf plekken in voormalig Joegoslavië die je gezien moet hebben.
Slovenië: Ljubljana
In net noorden, vlak onder Oostenrijk en naast Italië, ligt Slovenië. Het land is welvarend en behoorlijk gericht op West-Europa. Geen cultuurschok dus. Een aangenaam land, met een bijzonder mooie hoofdstad: Ljubljana. De stad ligt aan de rivier de Ljubljanica. Er staan veel barok- en jugendstilgebouwen en er is een fraai kasteel. Natuurlijk kun je ook naar Bled, met z’n wonderschoon kasteel aan het meer. Maar bereid je dan voor op schuifelen met de stroom mee, want Bled is heel erg geliefd bij touroperators en je kunt de uitdrukking ‘busladingen toeristen’ dus heel letterlijk nemen.
Kroatië: Dalmatische kust
In Kroatië is de cultuur al iets anders. Je ziet er veel graffiti met protestteksten tegen Belgrado. Belgrado was jarenlang de hoofdstad van Joegoslavië en probeerde ook tijdens de onafhankelijkheidsoorlogen z’n invloed te behouden, zeer tegen de zin van de Kroaten. De gevolgen van de oorlog tegen de Serven zijn hier nog goed te zien: kogelgaten in de muren van veel huizen, en in sommige bossen en velden liggen zelfs nog landmijnen. Wees niet bang: als je gewoon op de doorgaande weg blijft, gebeurt je niets. Kroatië heeft mooie steden, zoals Osijek, Dubrovnik en de hoofdstad Zagreb. Maar het mooiste is de Dalmatische kust, en dan vooral de kustweg vanuit Dubrovnik in noordelijke richting, met onwaarschijnlijk mooie uitzichten. Het is er minder druk en toeristisch dan aan de verder noordelijk gelegen Makarska Riviera. Tip: check hier ook ons overzicht met de leukste kindvriendelijke resorts in Kroatië.
Bosnië-Herzegovina: de Tunnel van Sarajevo
Bosnië-Herzegovina is deels islamitisch, deels katholiek en deels servisch-orthodox (de Republica Srpska). Heel bekend is de brug van Mostar, Stari Most, een boogbrug uit de zestiende eeuw die in 1993 werd opgeblazen tijdens de Balkanoorlog. Na de oorlog werd de brug hersteld en door Unesco tot Werelderfgoed verklaard. Als je in Bosnië-Herzegovina bent, ga dan beslist ook naar Sarajevo, de hoofdstad. Er is een Arabische wijk met kleine winkeltjes en cafés, en een modern winkelgebied dat niet onderdoet voor die in Londen en Parijs. Het indrukwekkendste in deze stad is de Sarajevski ratni tunnel. De tunnel werd gegraven toen Sarajevo in de Balkanoorlog ruim drie jaar werd belegerd door het Joegoslavische leger. Via de tunnel werden wapens, voedsel en medicijnen vanuit het vrije deel vervoerd naar de belegerde stad. Bij de tunnelingang is nu een bescheiden museum. Het adres, Tuneli 1, is wat moeilijk te vinden maar het is de moeite waard als je een beetje wilt begrijpen hoe de inwoners zich tijdens het beleg gevoeld moeten hebben.
Servië: Belgrado
De Servische hoofdstad Belgrado ligt aan de rivier de Donau en de zijrivier Sava. Het is een grote stad, maar dat merk je niet echt als je er rondloopt. Het is vrij overzichtelijk en niet extreem druk. Op een heuvel ligt het 2000 jaar oude fort van Belgrado. Het ligt in het fraaie Kalemegdanpark, waar je heerlijk kunt wandelen en een ijsje eten bij een ijskarretje. De oude binnenstad ligt pal naast het Kalemegdanpark. Het voetgangersgebied rond de winkelstraat Knez Mihailova biedt prima gelegenheid om overdag te winkelen en ‘s avonds uit te gaan. Kijk niet vreemd op als je her en der in Belgrado resten ziet van gebouwen die in 1999 door de NAVO werden gebombardeerd om Servië te dwingen te stoppen met de gevechten in Kosovo. Belgrado laat de ruines staan, als stil protest tegen wat door Servië als een groot onrecht werd en wordt beschouwd.
Montenegro: Cetinje
De voornaamste attractie in Montenegro is de natuur, die is verpletterend. Bergen, fjorden, baaien en binnenzeeën – Noorwegen is er niets bij. De huidige hoofdstad van Montenegro is Podgorica, en die stad is nauwelijks een bezoekje waard. Veel nieuwbouw, weinig bezienswaardigheden. De vroegere hoofdstad Cetinje daarentegen is een cultureel en historisch feestje. Je vindt er veel barokke paleizen, voormalige ambassades en musea. Hier wordt de geschiedenis van het land verteld. De orthodoxe kerk is een plaatje en het naastgelegen orthodoxe klooster verbergt middeleeuwse wandschilderingen en byzantijnse iconen. Wist je dat dit een heel fijne vakantiebestemming is met kids? Zie: kindvriendelijke hotels Montenegro.
Joegoslavië was een land in Zuidoost-Europa dat bestond van het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918 tot het begin van de 21e eeuw. Het werd gevormd als een koninkrijk, en later omgevormd tot een socialistische federale republiek bestaande uit zes deelrepublieken: Slovenië, Kroatië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Macedonië en Servië (inclusief de autonome provincies Kosovo en Vojvodina). Joegoslavië was een complexe combinatie van etnische groepen, talen en religies. Het land viel uiteen door een reeks conflicten en oorlogen in de jaren 90, resulterend in de onafhankelijkheid van de meeste deelrepublieken.
Tijdens een rondreis door de landen van het voormalige Joegoslavië kun je nog veel terugzien van deze complexe geschiedenis. Van de socialistische architectuur in Belgrado en het oorlogsmuseum in Sarajevo tot de oude binnenstad van Dubrovnik en het meer van Ohrid in Noord-Macedonië. Daarnaast zie je monumenten en gedenktekens die herinneren aan de conflicten van de jaren 90. Ook zijn er culturele overblijfselen zoals de Mostar-brug, een symbool van verbinding tussen verschillende gemeenschappen. De verscheidenheid in landschappen, van de Sloveense Alpen tot de Dalmatische kust, toont de geografische diversiteit van dit voormalige land.
De landen van het voormalige Joegoslavië hebben meerdere internationale luchthavens waar je naar toe kunt vliegen. In Slovenië is Ljubljana Jože Pučnik Airport de belangrijkste. Kroatië biedt meerdere opties zoals Zagreb, Split en Dubrovnik. Belgrado Nikola Tesla Airport is de belangrijkste luchthaven van Servië (met Air Serbia als nationale luchtvaartmaatschappij). In Bosnië en Herzegovina is Sarajevo International Airport de voornaamste. Montenegro biedt twee belangrijke luchthavens: Podgorica en Tivat. Noord-Macedonië heeft één belangrijke internationale luchthaven, namelijk Skopje. Al deze luchthavens zijn goed verbonden met Europese en enkele intercontinentale bestemmingen, waardoor ze een goede uitvalsbasis vormen voor een rondreis.
